Winter2020 1

Winter 2020 © K. Walczyk

Literarisches Portrait

Zu jeder Jahreszeit stellen wir Ihnen wichtige polnische Schriftstellerinnen und Schriftsteller vor, deren Werke  in Originalsprache   und in deutscher Übersetzung in der Bibliothek  ausgeliehen werden können.

In der Navigation finden Sie ältere Literarische Portraits.

Winter 2020/2021

Sylwia Chutnik

Sylwia Chutnik – eine polnische  Schriftstellerin, Publizistin und Aktivistin.

Sylwia Chutnik, 2017 ©   Adrian  Grycuk   (wikimedia commons)

 Leben und Wirken

In ihren Büchern „baut sich das Ethos der kämpfenden Frau auf, welche sich für die Sache opfert; man erhält herstory in literarischer Form“, schrieb die Journalistin und Buchrezensentin Emilia Konwerska einmal über Sylwia Chutnik“ 1).

1979 in Warschau geboren, verfasste Chutnik schon während ihrer Schulzeit erste Gedichte und engagierte sich früh in feministischen und anarchofeministischen Bewegungen. Nach ihrem Abitur 1999 begann sie ein Studium der Kulturwissenschaften, besuchte bis 2002 das Postgraduiertenkolleg für Geschlechteridentität und Gender Studies in Kultur und Gesellschaft der Universität Warschau und organisierte feministische Demonstrationen.

Nach ihrem Studium arbeitete sie als Journalistin und Publizistin für verschiedene Zeitschriften und Magazine, wie „Zadra“, „Laifstyle“ und „Życie Warszawy“. Später folgten feuilletonistische Texte und Kolumnen, unter anderem in der „Polityka“ und der „Gazeta Wyborcza“. Darüber hinaus führte sie zwischen 2009 und 2011 einen eigenen Blog „Krytycznym okiem“ („Mit kritischem Auge“). Zwischen 2014 und 2016 war sie regelmäßiger Gast der Fernsehsendung „Cappuccino z książką“ („Auf einen Cappuccino mit Buch“).

Neben ihrer journalistischen Schreibtätigkeit engagiert sich Chutnik intensiv für die Frauenbewegung und Geschlechtergleichstellung. 2006 war sie Mitbegründerin und später auch Vorsitzende der Stiftung MaMa, die sich für die Rechte von Müttern in Polen einsetzt. Für ihr persönliches Engagement in der Frauenbewegung wurde sie 2009 mit dem sozialen Nobelpreis der Organisation Ashoka ausgezeichnet. 2011 folgte der Preis der australischen Polcul-Stiftung, unter deren Preisträgern sich für demokratische und freiheitliche Werte kämpfende Schriftsteller und Personen des öffentlichen Lebens befinden, darunter Jan Józef Lipski, Adam Michnik, Zbigniew Herbert oder Jacek Kuroń. 2009 stand sie auf der Liste der Kandidatinnen für den Nike-Preis.

Ihr eigentliches literarisches Debüt hatte sie mit Kieszonkowy atlas kobiet (2008) („Weibskram“). Darin beschreibt sie in vier Erzählungen das Leben verschiedener Bewohner eines Mietshauses in einer Straße des Warschauer Stadtteils Ochota. Gleich einem Mikrokosmos, abgeschnitten vom Rest der Welt und einem eigenen Rhythmus folgend, malt sie die Gedankenwelt der verschiedenen Figuren, deren Wünsche, Leiden und Ideale auf und offenbart zugleich die unterschiedlichen Rollenbilder, in denen sich ihre zumeist weiblichen Heldinnen wiederfinden.

Durch ihre jahrelange Nebentätigkeit als Stadtführerin in Warschau inspiriert, veröffentlichte sie 2011 den zweisprachigen Reiseführer „Warszawa Kobiet“ („Das Warschau der Frauen“), in dem sie die Historie ihrer Heimatstadt aus dem Blickwinkel der Frauengeschichte und deren Einfluss auf das Stadtbild beschreibt.

Sylwia Chutniks literarisches Werk ist durch und durch feministisch geprägt. Vor dem Hintergrund der polnischen Geschichte und Kultur ergründen ihre Bücher, Essays und veröffentlichten Arbeiten das Bild der Frau in der Gesellschaft und ihre verschiedenartigen Rollen die sie auszufüllen verpflichtet ist. In ihrer eigenen, stetigen Rolle als Kritikerin vorherrschender geschlechterabhängiger Gesellschaftsstrukturen appelliert sie an ein neues, feministisches Selbstwertgefühl der Frau. Häufig hinter versteckter Hand, mit einem Augenzwinkern, oftmals mit persönlicher Note und autobiographischem Rückgriff: 

„Dass ältere Frauen hysterisch werden, ist natürlich. So ist halt die Weibsnatur. Alle wissen das, vor allem einmal im Monat. Der Wahnsinn kleiner Mädchen ist jedoch vollkommen unverständlich. Ausgeschlossen. Beängstigend. Sie haben überhaupt keine Probleme, sie dürfen höchstens Trübsal blasen und einmal für einige Zeit beleidigt sein. Aber, jetzt mal wirklich, Selbstmord begehen sie nie. Sie kämpfen nicht für eine bessere Welt, weil sie sich einfach nicht in der Welt auskennen. Und eigentlich gefällt ihnen auch alles, solange sie Kabelfernsehen haben und MTV empfangen können. Nicht wahr, Mädels?“ 2).

„Steht auf! Kämpft für eure Ideale! Brecht aus dem Rahmen aus, den euch die Gesellschaft, die Tradition, die sittlichen Werte und das tiefverwurzelte Schubladendenken der Menschen, auferlegen.“ So könnte man Chutniks Plädoyer für einen neuen selbstbewussten Individualismus und eine tolerantere Sichtweise auf alternative Lebensstile beschreiben.

„Interessant ist doch, dass jeder Person, die aus dem Klischee des normalen Menschen ausbrechen will, vorgeworfen wird, mit ihren Weltansichten aufdringlich zu sein. Interessant ist auch, dass niemand das Recht der anderen Seite sieht. […] Im ewigen Kampf zwischen dem künstlichen und dem natürlichen gewinnen eh die menschliche Gewohnheit und der Konformismus. Jedoch bemühen sich immerhin einige, aus diesen Gewohnheiten auszubrechen.“  3),

Von einem von Kulturkampf, Genderdebatte und politischer Spaltung geprägtem Polen der Gegenwart repräsentiert Sylwia Chutniks Werk so etwas wie den natürlichen Gegenpol zum Bild eines in Polen von der Politik getragenen Konservatismus, das sich einem, blickt man von außen auf das Land, immer wieder aufzudrängen versucht.

 

 1)   https://www.dwutygodnik.com/artykul/4102-sylwia-chutnik-cwaniary.html [Letzter Zugriff am 04.08.2020].

 2)   In: Kieszonkowy atlas kobiet. Sylwia Chutnik. K raków 2008, S. 208. Übersetzt vom Verfasser.

 3)   In: Mama ma zawsze rację. Sylwia Chutnik.   Warszawa 2012, S. 58. Übersetzt vom Verfasser.

Zu jeder Jahreszeit stellen wir Ihnen wichtige polnische Schriftstellerinnen und Schriftsteller vor, deren Werke  in Originalsprache   und in deutscher Übersetzung in der Bibliothek  ausgeliehen werden können.

In der Navigation finden Sie ältere Literarische Portraits.

Sylwia Chutnik

Ausgewählte Werke:

Sylwia Chutnik. Aus dem Poln. von Antje Ritter-Jasińska

Weibskram

Originaltitel:   Kieszonkowy atlas kobiet

Berlin : Vliegen-Verl., 2012

ISBN:  978-3-9813392-2-2 ; 3-9813392-2-3

Unsere Signatur: U pd Chu/W

 Covertext:

Weibskram erzählt von vier Bewohnern eines Warschauer Mietshauses: Mania schmeißt die Schule, um auf dem Markt Töpfe zu verkaufen, und wird in den Strudel des Lebens gerissen. Maria, die als junge Frau im Gettoaufstand und im Warschauer Aufstand gekämpft hat, ist in die Jahre gekommen. Noch immer wird sie von Erinnerungen an den Krieg heimgesucht. Der »Weibsmann« Marian, einst vom Vater halb totgeschlagen, weil er Konditor werden wollte, wird heute scheinbar nur noch skeptisch beäugt. Und dann ist da noch Marysia, das elfjährige zuckersüße Töchterchen, das in Wirklichkeit nicht weiß, wohin mit seiner Wut gegen die Welt. Mit ihrem literarischen Debüt hat sich Sylwia Chutnik als brillante Prosaistin und scharfsichtige Gesellschaftskritikerin einen Namen gemacht. In ihrem Roman entwirft sie eine weibliche Gegengeschichte, die es in sich hat. Doch nicht nur klassische Rollenklischees werden von ihr aufs Korn genommen. Auch die Erfahrungen von Alten und Kindern in der rücksichtslosen und konsumgeilen Gegenwartsgesellschaft kommen unüberhörbar zur Sprache.

Mehr dazu finden Sie   hier

 
Kieszonkowy atlas kobiet

Kraków : korporacja ha!art, 2008

ISBN:  978-83-89911-99-5

Unsere Signatur:  D 4 Chu/K

 Covertext (auf Polnisch):

Książka, za którą Sylwia Chutnik otrzymała Paszport Polityki. Cztery nowele, których bohaterami są trzy kobiety i jeden ,,Paniopan" - mężczyzna o kobiecej osobowości - rozgrywające się w chętnie penetrowanej przez autorkę ,,gorszej" części Warszawy. Poruszająca rzecz o ludziach wykluczonych, opuszczonych, staruszkach, kloszardkach, pijaczkach... Zaskakujace połączenie historii znanych z gazetowych reportaży i osobliwej baśniowosci, snów i rzeczywistosci, w której bazar na Ochocie jest niczym mityczny labirynt.
Współczesna ,,legenda miejska" i znakomita literatura!

 Mehr dazu finden Sie hier.  

Dzidzia

Warszawa : Świat Książki, 2009

ISBN:  978-83-247-1889-4

Unsere Signatur: D 4 Chu/D

 Covertext (auf Polnisch):

Kolejna książka laureatki Paszportu "Polityki".

Jest rok 1944. W podwarszawskich Gołąbkach Stefania Mutter denuncjuje Niemcom dwie Polki, skazując je na śmierć. Pół wieku później wnuczka Stefanii, Danuta, rodzi Dzidzię: zdeformowaną fizycznie i upośledzoną dziewczynkę. Dzidzia jest? "zemstą Historii" i utrapieniem. Może zostanie świętą w miejscowym kościele? Wstrząsająca, kontrowersyjna opowieść o naszym narodowym charakterze, kompleksach i głupocie. Klimat makabrycznego snu.

 Mehr dazu finden Sie   hier.  

Sylwia Chutnik. Zdjęcia Anna Grzelewska. Ilustracje Agata Nowicka
Warszawa kobiet  = Warsaw of Women

Warszawa : Wydawn. Polityka, 2011

ISBN:  978-83-62148-83-7

Unsere Signatur: G Kobi/Ch

 

 Mehr dazu finden Sie   hier.  

 

Mama ma zawsze rację

Warszawa : Wydawn. "Mamania", 2012

ISBN:   978-83-62829-07-1

Unsere Signatur:   D 4 Chu/M

 Covertext (auf Polnisch): 

Codzienność różni się nieco od teorii rozwijanych przez poradniki. Codzienność boli i wystawia nas na próby ogniowe już od rana. Dzwoni budzik - czas wstawać. Odwracamy się spuchnietą twarzę w stronę Milości Naszego Życia i błagając, rzęzimy ,,odprowadzisz do przedszkola?". Bez reakcji. Wstajemy więc i zaczynamy ogarniać rzeczywistość. W kuchni krajobraz jak po wybuchu bomby atomowej, w przedpokoju ubłocone buty, w lodówce gra zespół Pustki. Jak to się mogło stać w królestwie Perfekcyjnej Pani Domu?
Bezustanne lawirowanie między dobrem dziecka a swoim, zmiana relacji w związku, codzienna krzątanina i logistyka. Choć Sylwia Chutnik opisuje swoje macierzyństwo ze sporą dozą humoru i ironii, w jej felietonach kryją się celne obserwacje na temat wymagań stawianych współczesnej matce.

Sylwia Chutnik - pisarka, kulturoznawczyni i aktywistka społeczna. Autorka m.in. nagrodzonej Paszportem Polityki powieści ,,Kieszonkowy Atlas Kobiet". Prezeska Fundacji Mama. Pisze felietony m.in. do ,,Polityki", ,,Pani" i ,,Dziecka".

 Mehr darüber vom Verlag  MAMANIA:  Sylwia Chutnik: Sprzątanie  (Weiterleitung auf YouTube).

 

Cwaniary

Kraków : Znak Litera Nova, 2020

ISBN:   978-83-240-7039-8 ; 83-240-7039-7

Unsere Signatur: D 4 Chu/C-2

 Covertext (auf Polnisch): 

W polskim Kill Billu grałyby Cwaniary.

Halinie brzuch przeszkadza na tyle, że nie może już sobie pozwolić na walkę wręcz. Radzi sobie metalową pałką. Celina delikatnie wykręca ręce i stosuje ulubiony chwyt, aż człowiekowi łzy stają w oczach. Bronka potrafi wyprowadzić perfekcyjny cios, choć nosi szpilki i służbową garsonkę. Stefa ma fioletowy siniak pod okiem i dwójkę dzieci. Mści się powoli, elegancko.

Mają swoją dumę, zasady i pierwsze powiedziały dość!

Mokotowski gang kobiet pomści niewybaczalne krzywdy i nigdy się nie podda. Nie przyjmuje skarg i zażaleń. Ratuje kobiety uwięzione między odkurzaczem i pralką. Słyszy każdą wołającą o pomoc. Kiedy nie możesz już ukryć siniaków, a rozpacz wygrywa z wściekłością, superbohaterki wlatują przez otwarte okno i biorą cię w ramiona.

"Egzystencjalny komediodramat o kwestiach najważniejszych: życiu, śmierci, miłości."   Polityka

 

W krainie czarów

Kraków : Znak, 2014

ISBN:  978-83-240-2560-2

Unsere Signatur: D 4 Chu/W

Covertext (auf Polnisch):

Śmierć, strata, ból. Kiedy ostatecznie wychodzimy z bezpiecznego ogrodu dzieciństwa? Stajemy się dorośli, odpowiedzialni, dojrzali?
Kątem oka widzę kadr, zielono i coś pomarańczowego obok.
Działka. Leżak. Widoczki.
On.
Brakujący widok w moim życiu.
Jestem jak Alicja. Tylko z deficytem czarów.

Śmierć, strata, ból. Kiedy ostatecznie wychodzimy z bezpiecznego ogrodu dzieciństwa? Stajemy się dorośli, odpowiedzialni, dojrzali? Kiedy i od kogo uczymy się jak radzić sobie z trudnymi emocjami, jak radzić sobie ze sobą?

Bohaterowie najnowszej książki Sylwii Chutnik to zwyczajni ludzie, którzy muszą radzić sobie w niezwyczajnych sytuacjach. Ich życie pełne jest kontrastów i nieoczywistości, a wybory nigdy nie są łatwe.

We wspaniałym literackim stylu, pisarka odkrywa przed czytelnikiem pulsujący obraz codzienności, który ani przez chwilę nie jest zwyczajny i nie przestaje zaskakiwać.

Jolanta

Kraków : Znak Literanova, 2015

ISBN:  978-83-240-3528-1

Unsere Signatur: D 4 Chu/J

 Covertext (auf Polnisch):

Nowa, słodko-gorzka i wzruszająca powieść jednej z najciekawszych polskich pisarek.
Jola widzi ze swojego okna trzy kominy. Najwyższy z nich wygląda jak latarnia morska. To jedyny stały element w jej życiu – życiu, z którego ciągle i bez usprawiedliwienia znikają kolejni bliscy ludzie.

Mieszka na warszawskim Żeraniu. Kończy szkołę krawiecką, zachodzi w ciążę, bierze ślub. Stara się przemknąć przez życie tak bezboleśnie, jak tylko się da. Ale pomimo pozoru stabilizacji Jolanta czuje, że jej świat się rozpada, że ona sama już do niego nie pasuje. Może po prostu też powinna zniknąć?

Transformacja. Magiczny moment ustrojowego przełomu. Czy rzeczywiście odmienił losy ludzi, którzy wchodzili wtedy w dorosłość?

Smutek cinkciarza

Warszawa : Od Deski do Deski, 2016

ISBN:  978-83-65157-10-2

Unsere Signatur: D 4 Chu/S

 Covertext (auf Polnisch):

"Smutek cinkciarza" - seria Na F/AKTACH, opowieść zainspirowana jest śmiercią cinkciarza, którego zabił w windzie jego syn. Sprawa została umorzona we wrześniu, nie udowodniono nikomu winy, ale wszelkie poszlaki na to wskazują, że była to sprawa rodzinna. Autorka przeniosła akcję z Trójmiasta do W-wy i tradycyjnie dla serii, przedstawiła swoją wizję wydarzeń.

 

Kobiety, które walczą : rozmowy z zawodniczkami sportów walki

Warszawa : Wydawnictwo W.A.B - Grupa Wydawnicza Foksal, 2017

ISBN:  978-83-280-4751-8 ; 83-280-4751-9

Unsere Signatur: D 4 Chu/Ko

Covertext (auf Polnisch):

Liczy się tylko numer 1!

Kobiety, które walczą to seria niezwykłych wywiadów przeprowadzonych przez Sylwię Chutnik z kobietami, które, zawodowo lub amatorsko, uprawiają sporty walki. Jak wygląda walka i trening? Dlaczego atrakcyjne i młode dziewczyny wybrały ten „niekobiecy”, konfrontacyjny i brutalny sport?

Wśród rozmówczyń są zawodniczki: Joanna Jędrzejczyk, Agnieszka Rylik, Sylwia Kusiak, Agnieszka Niedźwiedź, Gabriela Kuzawińska, Iwona Guzowska, Ewa Brodnicka, Sylwia Zaczkiewicz (również trenerka, która prowadzi klub Otwarte Serca Zaciśnięte Pięści), trenerki: Joanna Piotrowska (WenDo) i Jolanta Wasilewska (krav maga). Oprócz nich autorka rozmawiała z kobietami, które trenują hobbystycznie – pisarką Grażyną Plebanek, dziennikarką, blogerką i pisarką – Małgorzatą Halber oraz Natalią Fiedorczuk – pisarką, piosenkarką, instrumentalistką i autorką piosenek.

Zu jeder Jahreszeit stellen wir Ihnen wichtige polnische Schriftstellerinnen und Schriftsteller vor, deren Werke  in Originalsprache   und in deutscher Übersetzung in der Bibliothek  ausgeliehen werden können.

In der Navigation finden Sie ältere Literarische Portraits.

Sylwia Chutnik

Links & Interessantes